Abandonar os combustibles fósiles para abordar a emerxencia climática é imprescindible e urxente. Escusándose na necesidade de minerais para a transición enerxética e dixital, Europa abastécese de minerais obtidos coa explotación de persoas e territorios no Sur Global.

As políticas de minerais para a transición ecolóxica volven chocar cos límites do planeta e a xustiza. E o que é peor: unha crecente industria armamentística, devoradora de minerais, ten cada vez máis influencia sobre os gobernos.

Presentamos un informe con 10 cuestións crave para entender por que as materias primas críticas son tan importantes, que teñen que ver co sistema económico, cos dereitos humanos e cos esquemas de dominación global existentes.

Podes ver o documento completo aquí.

1. Que son as materias primas críticas?

Segundo a UE aquelas que presentan un risco elevado de escaseza de abastecemento e que son particularmente importantes para a economía europea. A realidade: para Europa, son “estratéxicos” aqueles minerais necesarios para a transición enerxética e dixital e para a industria de armamento.

2. Por que son importantes? Que tecnoloxías e sectores necesítanos?

Ademais do peso que tivo a industria armamentística, dentro da propia “transición enerxética” non todos os sectores consomen igual. O coche eléctrico é o principal demandante de minerais. Apostar polo coche eléctrico sen repensar a mobilidade é clasista, xa que o groso da poboación non pode permitirse este produto.

3. Canto vai aumentar a demanda destes minerais?

A Axencia Internacional da Enerxía (AIE) estima que a demanda global de minerais multiplicaríase por 4 ou 6 en 2040, se non cambiamos o noso modelo de produción e consumo. Os gobernos europeos están a usar a narrativa de que a demanda se vai a disparar para xustificar unhas políticas sobre materias primas agresivas, que promoven o extractivismo dentro e fóra de Europa.

4. Onde se atopan?

Boa parte dos minerais procede do Sur Global, e a súa extracción ocasiona graves impactos sociais e ambientais. Non podemos perpetuar este colonialismo de recursos.

5. Que está a facer Europa?

Os proxectos extractivos aceleraranse e terán prioridade fronte á protección da biodiversidade, da auga, doutros bens naturais e dos dereitos das comunidades locais dentro e fóra de Europa.

6. Que está a facer o Goberno de España?

O Goberno de España foi clave para que se adoptase rapidamente a Lei europea de Materias Primas e a selección dos primeiros “proxectos estratéxicos” en España xa está en marcha. Ademais pretende priorizar a minería fronte ao aforro e a reciclaxe.

7. Cales son os impactos socioambientales da minería?

A minería é unha das actividades que máis dana o territorio e os dereitos humanos. Destrúe os chans, contamina o aire e agrava a emerxencia climática, consome e contamina grandes cantidades de auga nun contexto de crecente escaseza hídrica.

8.Hai alternativas á minería?

Inmersas nun modelo produtivo desbocado, un sistema económico imposible de soster e uns niveis de desigualdade social e degradación ambiental sen precedentes, a nosa dependencia actual nos combustibles fósiles dará paso a outra dependencia nos minerais, perpetuando este modelo. A alternativa pasa por aplicar as clásicas “4 erres”: repensar, reducir, reutilizar e reciclar.

9. Que papel pode xogar a reciclaxe?

Se a reciclaxe combínase con medidas como alongar a vida útil das tecnoloxías e un cambio no modelo de mobilidade, os metais reciclados poderían cubrir ata o 67% da demanda de minerais para a transición enerxética e dixital, reducindo de forma drástica a necesidade de minería.

10. Que papel poden xogar as medidas de aforro?

A reciclaxe é imprescindible, pero en por si é insuficiente. Se aumentamos o reciclaxe pero a demanda crece sen parar, seguiremos necesitando grandes cantidades de minerais virxes. Fan falta medidas de aforro como alongar a vida útil das tecnoloxías e reducir o transporte privado.

É necesario cambio de sistema cara a políticas ecofeministas e de post-crecemento.